THE COGNITIVE PORTRAIT OF LITHUANIAN “GĖDA” IN PROVERBS
Article Sidebar
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Main Article Content
Abstract
The article provides a glimpse at wider research on the conceptualization of shame, fear and anger in Lithuanian. In the paper an attempt has been made to present the semantic and axiological substance of GĖDA1 (Eng. shame, embarrassment) encoded in the consciousness of the Lithuanian linguistic-cultural community.
The cognitive portrait2 of Lithuanian GĖDA has been construed by applying SAT methodology, proposed by Jerzy Bartmiński. The data have been drawn from dictionaries and proverbs collected from the compendium of Lithuanian proverbs by searching for the conceptual and lexical keys3 of GĖDA. The conceptual key sketches the semantic core of GĖDA, and the lexical key reflects its textual potential, giving an insight into its ethno-conceptualization. Thus, the construal of the mental image of GĖDA illustrated in the Lithuanian proverbs under study draws on the dictionary definitions of the GĖDA lexemes, and on a semantic analysis of the proverbs containing those lexemes. The study focuses on the presentation of the cognitive portrait of Lithuanian GĖDA.
Article Details
References
Anusiewicz, J., 1990: Językowo-kulturowy obraz kota w polszczyźnie. In: Bartmiński, J., Etnolingwistyka, t. 3., 95-141.
Bartmiński, J., 1988: Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji słowa. In:Bartmiński, J., Konotacja. Lublin.
Bartmiński, J., 2007: Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Bartmiński, J., Chlebda, W., 2013: Problem konceptu bazowego I jego profilowania – na przykładzie stereotypu EUROPY. In: Etnolingwistyka, t. 25, 69-95.
Bartmiński, J., Żuk, G., 2009: Pojęcie RÓWNOŚCI i jego profilowanie we współczensym języku polskim. In: Bartmiński, J., Etnolingwistyka, t. 21, 47-67.
Evans, V.; Green, M., 2006: Cognitive Linguistics. An Introduction, Edinburgh.
Geeraerts, D., 2006: Cognitive Linguistics: Basic Readings. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
Grigas, K. et al., 1958: Patarlės ir priežodžiai. Vilnius: VGLL.
Grigas, K. et al., 2000: Lietuvių patarlės ir priežodžiai (Vol. 1). Vilnius: LLTI.
Grigas, K., 1976: Lietuvių patarlės: Lyginamasis tyrinėjimas. Vilnius: Vaga.
Grigas, K., 1987: Patarlių paralelės. Vilnius: Vaga.
Keinys, S. (ed.)., 2000: Dabartinės lietuvių kalbos žodynas [DLKŽ] (T. 1–6). Vilnius:Mokslo ir Enciklopedijų Leidybos Institutas.
Mikołajczuk A., 1999, Gniew we współczesnym języku polskim. Analiza semantyczna, Warszawa: Energeia.
Mikołajczuk, A., 2011: Ile radości jest w radości? O modelach uczuć „w rodzaju radości” związanych z rzeczownikiem radość. In: Poradnik Językowy, Nr 4, 57-71.
Mikołajczuk, A., 2012: Konceptualizacja wstydu w polszczyźnie (na tle porównawczym). In: Odkrywanie znaczeń w języku. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 124-145.
Naktinienė, G. et al. (ed.), 1941–2002: Lietuvių kalbos žodynas [LKŽ] (T. 1–10). Vilnius.
Smoczyński, W. (ed.), 2007: Słownik etymologiczny języka litewskiego [SEJL]. Wilno: Uniwersytet Wileński.