CONTRASTIVE ANALYSIS OF RELIGIOSITY IN AMERICAN AND POLISH PROVERBS FROM A LINGUOCULTURAL PERSPECTIVE
Main Article Content
Abstract
The purpose ascribed to this paper is to compare and contrast the corpus of selected American and Polish religion-related paremias – featuring God as a constitutive element – with a view to revealing cer-tain distinctive features in the attitude towards religiosity in two respec-tive linguo-cultures. Hence, principally, the God-related proverbs from both languages are analysed by the use of the semantic approach and grouped in terms of the general messages they put across in order to search for common ground and specific differences. A secondary ob-jective to be reached is an attempt at explanation of the most apparent peculiarities bearing in mind different places of proverb origin and their specific geographical, historical, social and cultural environments. In case of religion—but not exclusively—a paremiographical col-lection of the proverbs of a given nation constitutes an ethnography of the people, which if systematized can provide a profound insight into people’s, among others, philosophy and beliefs, moral truths and social values. Such a universally acknowledged axiom is underscored by an English philosopher Francis Bacon who said that The genius, wit, and spirit of a nation are discovered in its proverbs (Trench 2003, 46). The relation between language and culture is the most prominent postulate behind a contemporary scholarly discipline integrating linguistics and the study of culture called Linguistic Culturology. The pilot empirical section of the paper is based on two unparal-leled and invaluable paremiographical collections. The American reli-gion-related proverbial texts including the component of ‘God’ are selected from A Dictionary of American Proverbs (1992) edited by Wolf-gang Mieder, Stewart A. Kingsbury, and Kelsie B. Harder. In turn, the analytical research on Polish God-related proverbs is conducted on the basis of a fairly recent and detailed paremiographical reference com-piled by Danuta and Włodzimierz Masłowski in their Wielka Księga Przysłów Polskich ‘A big book of proverbs’ (2008).
Article Details
References
Adalberg, Samuel. 1889–1894. Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich. Warszawa: Drukarnia Emila Skiwskiego.
Alefirenko, Nikoloi F. 2011. Linguistic culturology. Moscow: Flinta, Nauka.
Apperson, George Latimer. 1929 (1969, 1993). English Proverbs and Proverbial Phrases: A Historical Dictionary. London: J.M. Dent; repr. Detroit, Mich.: Gale Research Company; repr. again Ware, Hertfordshire: Wordsworth Editions.
Bralczyk, Jerzy. 2006. Polak potrafi. Przysłowia, hasła i inne polskie zdania osobne. Warszawa: Świat Książki
Bralczyk, Jerzy. 2008. Porzekadła na każdy dzień. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bralczyk, Jerzy. 2011. 444 zdania polskie. Znane wypowiedzi, cytaty,powiedzenia. Warszawa: Wydawnictwo Weltbild.
Brűckner, Aleksander. 1895. Przysłowia. Kartki z dziejów literatury i kultury polskiej, T.3. „Ateneum”.
Bystroń, Jan Stanisław. 1933. Przysłowia polskie. Kraków: PAU.
Champion, Selwyn Gurney. 1938 (1963). Racial Proverbs: A Selection of the World’s Proverbs Arranged Linguistically with Authoritative Introductions to the Proverbs of 27 Countries and Races. London: George Routledge; repr. London: Routledge & Kegan.
Champion, Selwyn Gurney. 1945. The Eleven Religions and their Proverbial Lore. New York: E.P. Dutton & Co., Inc.
Czekierda, Franciszek. 2011. Kobieta w aforyzmach, przysłowiach i powiedzeniach. Warszawa: Bellona.
Gluski, Jerzy. 1971. Proverbs: A Comparative Book of English, French, German, Italian, Spanish and Russian Proverbs with a Latin Appendix. New York. Elsevier Publishing Company.
Griffin, Albert Kirby. 1991. Religious Proverbs: Over 1600 Adages from 18 Faiths Worldwide. Jefferson, N.C.: Mcfarland & Co Inc Pub.
Grzybek, Peter. 1998. ‘Komparative und interkulturelle Parömiologie: Methodologische Bemerkungen und empirische Befunde’. In W. Eismann (Ed.), EUROPHRAS 95: Europäische Phraseologie im Vergleich: Gemeinsames Erbe und kulturelle Vielfalt (pp. 263-282). Bochum: Norbert Brockmeyer.
Hulme, F. Edward. 1902 (1968, 2007). Proverb Lore: Being a Historical Study of the Similarities, Contrasts, Topics, Meanings, and Other Facets of Proverbs, Truisms, and Pithy Sayings, as Expressed by the Peoples of Many Lands and Times. London: Elliot Stock; repr. Detroit, Mich.: Gale Research Company; repr. again with an introduction by Wolfgang Mieder. Burlington, Vermont: The University of Vermont.
Jach, Anna and Podgórski, Barbara and Podgórski, Adam. 2004. Panu Bogu Świeczkę, a Diabłu Ogarek. Sprawy boskie i sprawki diabelskie w przysłowiach i zwrotach przysłowiowych polskich. Kęty: Wydawnictwo Antyk.
Jarząbek, Krystyna. 2012. ‘Poles and Poland in Polish proverbs’. In Parémie národů slovanských VI. Ostrava: Univesitas Ostraviensis, 70 – 78.
Jędrzejko, Ewa. 2010. ‘Językowo-kulturowe obrazy płci: kobieta w literaturze i przysłowiach polskich i angielskich’, In Płeć języka – język płci. Red. J.Arabski i M.Kita; Wyd. WSzMiJO, Katowice, 67-85.
Karasik, Vladimir I. & Slyshkin, Gennady G. 2003. ‘Linguo-cultural domain as an element of language consciousness’. In The methodology of modern psycholinguistics. Moscow; Barnaul: Altai University Press, 75-80.
Kelly, Walter. 2002. A collection of the Proverbs of all Nations. Burlington, Vermont, U.S.A.: Proverbium, ISBN 10: 0971022356 ISBN 13: 9780971022355.
Kłosińska, Katarzyna. 2004. Słownik przysłów czyli przysłownik, Warszawa: Wydawnictwo Publicat.
Knapski, Grzegorz. 1632. Thesaurus Polono-Latino-Graecus [...] in tres divisus. (Skarbiec polsko-łacińsko-grecki [...] w 3 tomach; Tomus tertius continens Adagia polonica selecta et sententias morales ac dicteria faceta, honesta, latine et graece redolita...Kraków.
Kolberg, Oskar. 1867 Lud: jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła ... Warszawa: Drukarnia Jaworskiego.
Kopaliński, Władysław. 2006. Koty w worku, czyli z dziejów pojęć i rzeczy. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
Kopaliński, Władysław. 2007. Przygody słów i przysłów. Leksykon. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
Krzyżanowski, Julian. 1958–1960. Mądrej głowie dość dwie słowie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Krzyżanowski, Julian. 1969. Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 881 p.
Litovkina, A. T, Vargha, K., Barta, P. & Hrisztova-Gotthardt, H. 2008. ‘Punning in Anglo-American, German, French, Russian and Hungarian antiproverbs’. In Proverbium: Yearbook of International Proverb Scholarship, 25, 249–288.
Maslova, V.A. 2001. Lingvoculturology. uch.posobie dlya stud. vissch. zaved.–M.: Izdatelskii centr “Akademia”.
Masłowska, Danuta and Masłowski, Włodzimierz. 2003. Przysłowia polskie i obce, Warszawa: Świat Książki.
Masłowska, Danuta and Masłowski, Włodzimierz 2008. Wielka księga przysłów polskich. Warszawa: KDC Kub Dla Ciebie.
Mieder, Wolfgang. 1986. The Prentice-Hall Encyclopedia of World Proverbs. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
Mieder, Wolfgang. 1990. Not by Bread Alone: Proverbs of the Bible. Shelburne, Vt.: New England Press.
Mieder, Wolfgang. 1997. ‘Modern paremiology in retrospect and prospect’. In Paremia, 6, Madrid, 399-416.
Mieder, Wolfgang. 2004. Proverbs: A Handbook. Westport, Connecticut; London: Greenwood Press.
Mieder, Wolfgang. 2011. Bibliography of Paremiography: Collections of Proverbs, Proverbial Expressions and Comparisons, Quotations, Graffiti, Slang, and Wellerisms. Burlington: The University of Vermont
Mieder, Wolfgang, and Alan Dundes. 1994. Preface. In W. Mieder & A. Dundes (Eds.), The Wisdom of Many. Essays on the Proverb. 2nd ed. (pp. viixiii). New York: Garland Publishers.
Mieder, Wolfgang, Stewart A. Kingsbury, and Kelsie B. Harder. 1992. A Dictionary of American Proverbs. New York: Oxford University Press.
Pająk, Czesław, Jan Pająk. 2003. Przysłowia wschodu oraz z innych stron świata. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Pająk, Czesław. 2007. Dictionary of Proverbs and Sayings. English-Polish. Polish-English. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Panchev, Ivo. 2005. ‘Cultural concepts of “good” and “evil” as seen through the perceptual prism of Russian and Bulgarian language personalities’. −In Text Processing and Cognitive Technologies, No 11, The VII-th International Conference Cognitive Modeling in Linguistic Proceedings v. 1, 388-394.
Permyakov, Grigorij. L. 1978. Пословицы и поговорки народов Востока: систематизированное собрание изречений двухсот народов (Proverbs and sayings of the peoples in the East: a systematic collection of proverbial sentences of 200 peoples). Мoscow: Наукa.
Petrova, Roumyana. 2003. ‘Comparing Proverbs as Cultural Texts’. In Proverbium: Yearbook of International Proverb Scholarship 20, 331–344.
Petrova, Roumyana. 2010. ‘Bulgarian Proverbs of Reciprocity: A Culturematic Study’. In Proverbium: Yearbook of International Proverb Scholarship 27, 245–286.
Petrova, Roumyana. 2014 ‘A Linguocultural Study of Religiosity in the Modern Anglo-American Proverbs’. Русе, Научни трудове на Русенския университет, т. 52, серия 5.2, Русе: Изд. център на РУ, 143-172, ISBN 1311-3321.
Petrova, Roumyana. 2015. Chapter 21: Contrastive Study of Proverbs. In HrisztovaGotthardt, Hrisztalina / Aleksa Varga, Melita (eds.): Introduction to Paremiology: A Comprehensive Guide to Proverb Studies. Warsaw: De Gru. Warsaw, De Gruyter Open Ltd, 243-261, ISBN 9783110410167.
Petrova, Roumyana. (in press) ‘Happiness in Modern Anglo-American Proverbs: A Linguocultural Study’. In Proverbium: Yearbook of International Proverb Scholarship 2016.
Polinichenko, Dmitry. Yu. 2004. Estestvennyy yazyk kak lingvokul’turnyy semioticheskiy kontsept: Na materiale russkogo i angliyskogo yazykov (The natural language as a linguistic and cultural semiotic concept in Russian and English). Volgograd.
Rozumko, Agata. 2009. ‘Cross-cultural Pragmatics as a Resource for the Paremiological Study of “National Character”: A Contrastive Study of Polish and Anglo-American proverbs’. In Proverbium 26, 323–344.
Rozumko, Agata. 2011. ‘Proverb Introducers in a Cross-Linguistic and CrossCultural Perspective. A contrastive study of English and Polish tags used to introduce proverbs.’ In Research on Phraseology in Europe and Asia: Focal Issues of Phraseological Studies. Vol. 1, Joanna Szerszunowicz, Bogusław Nowowiejski, Katsumasy Yagi i Takaaki Kanzakis (eds.). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. ISBN: 978-83-7431-302-5, 315-330.
Ryciński, Salomon. 1618. Proverbiorum polonicorum… centuriae decem et octo. Lubucz
Skuza, Sylwia. 2010. ‘Świat wiary i zabobonu przechowywany i utrwalony w jednostkach paremiologicznych włoskich i polskich.’ In Między wiarą a zabobonem, Chapska Joanna and Korc Cezary (eds). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 51 – 68.
Skuza, Sylwia. 2010. Kobieta: matka, córka, panna, żona, teściowa, synowa i wdowa w przysłowiach polskich i włoskich. Brzezia Łąka: Wydawnictwo Poligraf.
Skuza, Sylwia. 2012. Stereotypowy obraz kobiety w paremiach oraz frazeologii polskiej i włoskiej. Poznań: Instytut Naukowo-Wydawniczy Maiuscula.
Skuza, Sylwia. 2013. ‘Elementy magii i okultyzmu utrwalone i zachowane w języku na przykładzie przysłów i związków frazeologicznych polskich i włoskich’. In Ezoteryczne tropy w kulturze zachodu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Smith, William George. 1935 (1970). The Oxford Dictionary of English Proverbs. Oxford: Oxford University Press (3rd edition by F.P. Wilson).
Świerczyńska, Dobrosława. 1994. Kobieta, miłość, małżeństwo. Przysłowia różnych narodów. Warszawa: "Książka i Wiedza".
Świerczyńska, Dobrosława. 2001 Przysłowia ...są na wszystko, ed. II. 2009. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Świerczyńska, Dobrosława and Andrzej Świerczyński. 1996. Przysłowia w sześciu językach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 326.
Świerczyńska, Dobrosława and Andrzej Świerczyński. 2004. Słownik przysłów w ośmiu językach, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Świrko, Stanisław. 1975. Na wszystko jest przysłowie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Szpila, Grzegorz, Krótko o przysłowiu. 2003. Kraków: Collegium Columbinum.
Taylor, Archer. 1931 (1962, 1985). The Proverb. Cambridge, Mass.: Harvard University Press; repr. as The Proverb and An Index to “The Proverb.” Hatboro, Pa.: Folklore Associates; repr. again with an introduction and bibliography by Wolfgang Mieder. Bern: Peter Lang.
Taylor, Archer. 1972. Comparative Studies in Folklore: Asia–Europe–America. Taipei: The Orient Cultural Service.
Taylor, Archer, and Bartlett Jere Whiting. 1958. A Dictionary of American Proverbs and Proverbial Phrases, 1820–1880. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Tilley, Morris Palmer. 1950. A Dictionary of the Proverbs in England in the Sixteenth and Seventeenth Centuries. Ann Arbor, Mich.: University of Michigan Press.
Titelman, Gregory. 1996. Dictionary of Popular Proverbs & Sayings. New York: Random House.
Trench, Richard Chenevix. 1861. On the Lessons in Proverbs. London: Routledge.
Trench, Richard Chenevix. 1905. Proverbs and their Lessons. London: George Routledge & Sons.
Trench, Richard Chenevix. 1853 (2003). Proverbs and Their Lessons. London: Parker; repr. ed. by Wolfgang Mieder. Burlington: University of Vermont.
Voigt, Vilmos. 2013. ‘Précis of Hungarian Paremiography and Paremiology’. In Proverbium 30, 347-376.
Vorobyov, V. V. 1997. Lingua-culturological principals of presentation of educational material. The problems of concentrism, Мoscow.
Whiting, Bartlett Jere. 1968. Proverbs, Sentences, and Proverbial Phrases from English Writings Mainly Before 1500. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Whiting, Bartlett Jere. 1977. Early American Proverbs and Proverbial Phrases. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Wójcicki, Kazimierz Władysław. 1830. Przysłowia narodowe: z wyjaśnieniem źródła początku, oraz sposobu ich użycia, okazujące charakter, zwyczaje, i obyczaje, przesądy, starożytności i wspomnienia ojczyste. Warszawa: Hugues et Kermen,
Wójcik, Alina, Ziebart Horst. 2001. Słownik przysłów niemiecko-polski, polskoniemiecki, Warszawa: Wiedza Powszechna.
http://downloads.hindawi.com/journals/joph/2015/605814.pdf retrieved June 1, 2016
http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/ retrieved June 1, 2016